Dr Ηλίας Τσάκος, Γυναικολόγος Χειρουργός, – Ειδικός γονιμότητας.
Διευθυντής μονάδας εξωσωματικής Embryoclinic.
Η υπογονιμότητα αποτελεί ένα συχνό πρόβλημα παγκοσμίως, επηρεάζοντας κατά μέσο όρο έναν στους έξι ανθρώπους, σύμφωνα με πρόσφατα διεθνή δεδομένα του ΠΟΥ. Η υπογονιμότητα μπορεί να οφείλεται σε παθολογία του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος, του ανδρικού ή και των δύο, ενώ αρκετές είναι οι περιπτώσεις στις οποίες η αιτία δεν έχει προσδιοριστεί επακριβώς (ιδιοπαθής υπογονιμότητα).
Ωστόσο, υπάρχουν και οι περιπτώσεις στις οποίες το αίτιο της υπογονιμότητας είναι πιο ξεκάθαρο, συγκεκριμένα μία αλλοίωση της φυσιολογικής ανατομίας του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος από ορισμένες παθολογικές καταστάσεις. Σε αυτές τις γυναίκες, η Χειρουργική Γονιμότητας, και πιο συγκεκριμένα η Ρομποτική Χειρουργική Γονιμότητας, μπορεί να δώσει τη λύση τόσο σε ζητήματα γονιμότητας, αλλά και σε κλινικά συμπτώματα που επηρεάζουν την ποιότητα ζωής.
Γενικά, οποιαδήποτε παθολογία του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος μπορεί δυνητικά να ασκήσει αρνητική επίδραση στη γονιμότητα. Ωστόσο, οι συχνότερες ενδείξεις για χειρουργική γονιμότητας είναι τα ινομυώματα μήτρας, η ενδομητρίωση και η παθολογία του ενδομητρίου (πολύποδες, συμφύσεις κτλ).
Τα ινομυώματα μήτρας είναι συνήθως καλοήθεις όγκοι που δημιουργούνται και αναπτύσσονται σε διάφορες ανατομικές θέσεις της μήτρας και αποτελούν μία εξαιρετικά συχνή παθολογία που επηρεάζει έως και 70-80% των γυναικών διεθνώς. Τα ινομυώματα δεν προκαλούν πάντοτε υπογονιμότητα, με τον βαθμό της επίδρασής τους να εξαρτάται από τη θέση, το μέγεθος και τον αριθμό τους.
Ωστόσο, επιστημονικές μελέτες αναφέρουν πως οι γυναίκες με ινομυώματα διατρέχουν κατά μέσο όρο έως και διπλάσιο κίνδυνο υπογονιμότητας σε σχέση με τις γυναίκες χωρίς ινομυώματα.
Η ενδομητρίωση είναι μία ακόμη συχνή πάθηση που μπορεί να σχετίζεται με υπογονιμότητα και ουσιαστικά είναι η δημιουργία εστιών ιστού που μοιάζουν με το φυσιολογικό ενδομήτριο διάχυτα σε έκτοπες θέσεις. Αυτές οι εστίες προκαλούν τοπική φλεγμονή και ίνωση, επηρεάζοντας τη φυσιολογική ανατομία, με αποτέλεσμα αρνητική επίδραση στη γονιμότητα, αλλά και συχνά επιπλέον κλινικά συμπτώματα, όπως π.χ. πόνο, αιμορραγία, δυσπαρεύνια κτλ. Υπολογίζεται πως έως και 10% των γυναικών πάσχουν από ενδομητρίωση κάποιου βαθμού, ωστόσο αυτό το ποσοστό μπορεί να ανέρχεται στο 30-50% σε ασθενείς με υπογονιμότητα. Η ενδομητρίωση επηρεάζει τη γονιμότητα με πολλούς μηχανισμούς, ενώ η επίδρασή της γίνεται αισθητή ακόμη και όταν εφαρμόζονται τεχνικές Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, με μελέτες να δείχνουν πως οι γυναίκες με ενδομητρίωση έχουν χαμηλότερο αριθμό ωαρίων κατά την ωοληψία, χαμηλότερα ποσοστά εμβρυϊκής εμφύτευσης και υψηλότερα ποσοστά έκτοπης κύησης και αποβολών σε σχέση με τις υγιείς γυναίκες.
Η Ρομποτική Χειρουργική έχει κατακτήσει σημαντική θέση και αξία στην αντιμετώπιση των παραπάνω καταστάσεων. Αποτελεί το αποκορύφωμα 30 χρόνων έρευνας, τεχνολογικής και ιατρικής εξέλιξης, συνδυάζοντας τα οφέλη της σύγχρονης τεχνολογίας με τη χειρουργική γνώση και δεξιότητα. Το Ρομποτικό Σύστημα αποτελείται από τέσσερις ξεχωριστούς βραχίονες, τα «χέρια» του συστήματος, τα οποία φέρουν χειρουργικά εργαλεία και ειδική κάμερα και ελέγχονται από τον Χειρουργό Γονιμότητας μέσω ειδικής κονσόλας και χειριστηρίων. Οι βραχίονες αυτοί, μέσω τεσσάρων οπών στην κοιλία μικρότερων του ενός εκατοστού, μπορούν να πραγματοποιήσουν μία μεγάλη ποικιλία χειρουργικών επεμβάσεων με ελάχιστα επεμβατικό τρόπο. Τα χειριστήρια μεταφράζουν άμεσα τις κινήσεις του Χειρουργού σε κινήσεις των ρομποτικών βραχιόνων, επιτρέποντας απόλυτο έλεγχο και ακρίβεια κατά τους χειρουργικούς χειρισμούς. Ταυτόχρονα, μέσω της ειδικής κονσόλας, ο χειρουργός έχει τρισδιάστατη απεικόνιση του χειρουργικού πεδίου εντός της κοιλίας και απόλυτο έλεγχο των κινήσεων της χειρουργικής κάμερας. Ο συνδυασμός της ακρίβειας και αμεσότητας στην κίνηση, αλλά και της τρισδιάστατης απεικόνισης, επιτρέπουν τη διεξαγωγή πολύπλοκων χειρουργικών χειρισμών με μεγάλη ασφάλεια, εξασφαλίζοντας το βέλτιστο αποτέλεσμα για την ασθενή.
Όταν τα ινομυώματα και η ενδομητρίωση αναγνωρίζονται ως οι κύριοι αιτιολογικοί παράγοντες της υπογονιμότητας, η Ρομποτική Χειρουργική Γονιμότητας προσφέρει σε πολλές περιπτώσεις αποτελεσματική λύση για το πρόβλημα, είτε μεμονωμένα είτε σε συνδυασμό με τεχνικές Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής. Όσον αφορά τα ινομυώματα, έχει αποδειχθεί επιστημονικά πως η ελάχιστα επεμβατική χειρουργική βελτιώνει καθοριστικά το δυναμικό γονιμότητας και πως παρέχει σημαντικά υψηλότερα ποσοστά κύησης σε σχέση με τη συμβατική, ανοιχτή προσέγγιση. Τα ευρήματα αυτά επιβεβαίωσε και πρόσφατα δημοσιευμένη (2023) μελέτη της ερευνητικής μας ομάδας, η οποία απέδειξε πως η ρομποτική αφαίρεση των ινομυωμάτων ήταν σημαντικά πιο ασφαλής από την ανοιχτή, με λιγότερη αιμορραγία,
Τα ινομυώματα μήτρας είναι συνήθως καλοήθεις όγκοι που δημιουργούνται και αναπτύσσονται σε διάφορες ανατομικές θέσεις της μήτρας και αποτελούν μία εξαιρετικά συχνή παθολογία που επηρεάζει έως και 70-80% των γυναικών διεθνώς.
χρόνο νοσηλείας, συχνότητα επιπλοκών και μεταγγίσεων, ενώ υπερτερούσε και έναντι της συμβατικής λαπαροσκόπησης, με λιγότερη αιμορραγία και σημαντικά χαμηλότερα ποσοστά μετατροπής σε ανοιχτό χειρουργείο, μία επιπλοκή που αυξάνει σημαντικά τους κινδύνους και τη νοσηρότητα (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37373827/). Ταυτόχρονα, οι γυναίκες που είχαν υπογονιμότητα πριν το χειρουργείο ανέφεραν έως και 80% ποσοστά κύησης μετεγχειρητικά. Η ελάχιστα επεμβατική αντιμετώπιση της ενδομητρίωσης έχει δείξει επίσης σημαντικά οφέλη για τις ασθενείς, με βελτίωση έως και 60% των ποσοστών κύησης στις σοβαρές μορφές, ενώ ακόμα και στις ήπιες μορφές μπορεί να επιτευχθεί μία βελτίωση των πιθανοτήτων κύησης έως και 10%. Η ακρίβεια και η τρισδιάστατη απεικόνιση που προσφέρουν τα ρομποτικά συστήματα μπορεί να αξιοποιηθεί στο έπακρο στις περιπτώσεις ενδομητρίωσης, όπου οι εστίες είναι διάσπαρτες, μικρές και συχνά «κρυμμένες» σε χειρουργικά δυσπρόσιτες ανατομικές θέσεις.
Η Ρομποτική Χειρουργική Γονιμότητας και η Χειρουργική Γονιμότητας γενικότερα κατέχει μία σημαντική θέση στα πλαίσια μιας ολοκληρωμένης Κλινικής Γονιμότητας. Με την επίγνωση όλων των προβλημάτων και των ιδιαίτερων αναγκών της κάθε ασθενούς, ο συνδυασμός αποτελεσματικής χειρουργικής θεραπείας με την κατάλληλη μέθοδο Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής γίνεται εφικτός. Με αυτήν την προσέγγιση περιορίζεται η ανάγκη για πολλαπλές προσπάθειες και θεραπείες γονιμότητας, καθώς αντιμετωπίζεται το αίτιο στην πηγή του, ενώ η γυναίκα μπορεί να πετύχει ταυτόχρονη βελτίωση τόσο της γονιμότητας όσο και των κλινικών συμπτωμάτων και της ποιότητας ζωής γενικότερα. Όταν μάλιστα επιλέγεται η Ρομποτική προσέγγιση, τότε επιτυγχάνεται ο συνδυασμός της μέγιστης αποτελεσματικότητας, ασφάλειας και ποιότητας και εξασφαλίζεται η ιδανική αφετηρία στο ταξίδι προς τη δημιουργία οικογένειας.
Dr Ηλίας Τσάκος, Γυναικολόγος Χειρουργός, – Ειδικός γονιμότητας.
Διευθυντής μονάδας εξωσωματικής Embryoclinic.
