Ο μέσος όρος ηλικίας ενός πατέρα στις ΗΠΑ είναι τα 30. Συνοπτικά, η “προχωρημένη πατρική ηλικία” χρησιμοποιείται γενικά για να περιγράψει άνδρες ηλικίας 40 ετών και άνω κατά τη στιγμή της σύλληψης.
Στη σύγχρονη εποχή, καθυστερείται τόσο η μητρότητα όσο και η πατρότητα, καθώς η μεταγενέστερη ηλικία της γονεϊκότητας συνδέεται με ένα -πιο σταθερό συναισθηματικά και οικονομικά- οικογενειακό περιβάλλον.
Το ποσοστό γυναικών και ανδρών που επιλέγουν να γίνουν γονείς μετά τα 40, και στους άνδρες μάλιστα ακόμα και στα 50 και 60, διαρκώς αυξάνει. Παρόλο, όμως, που για τις γυναίκες είναι καλά γνωστό ότι μετά τα 40-43, το 90% περίπου των εμβρύων τους θα έχουν γενετικές ανωμαλίες, στους άνδρες δε φαίνεται ότι υπάρχουν αντίστοιχα προειδοποιητικά καμπανάκια.
Τι συμβαίνει με το DNA του σπέρματος, καθώς οι άνδρες γερνούν;
Το DNA σημαίνει δεοξυριβονουκλεϊκό οξύ και είναι το γνωστό μόριο «διπλής έλικας» που αποτελείται από τα δομικά στοιχεία κάθε ζωντανού οργανισμού. Στο σώμα μας, το DNA είναι σφιχτά κουλουριασμένο σε χρωμοσώματα και κάθε χρωμόσωμα περιέχει έναν συγκεκριμένο αριθμό γονιδίων. Σε κάθε κύτταρο του σώματός μας έχουμε 23 ζεύγη χρωμοσωμάτων (δηλαδή 46 χρωμοσώματα). Μια ανισορροπία στον χρωμοσωμικό αριθμό σε ένα κύτταρο λόγω έλλειψης ενός ή προσθήκης χρωμοσωμάτων μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα. Ένα παράδειγμα αυτού που γνωρίζουν πολλοί άνθρωποι είναι το σύνδρομο Down, που σημαίνει ότι το άτομο γεννήθηκε με τρία αντίγραφα του χρωμοσώματος 21 – δημιουργώντας 47 χρωμοσώματα.
Τι προβλήματα μπορεί να προκύψουν από τη σύλληψη μωρού με σπέρμα άνδρα προχωρημένης ηλικίας;
Είναι ενδιαφέρον ότι δεν υπάρχει επίδραση της πατρικής ηλικίας στο σύνδρομο Down, ωστόσο υπάρχει διπλάσιος κίνδυνος αποβολής στην εγκυμοσύνη της γυναίκας, όταν η σύλληψη έχει γίνει με σπέρμα άνδρα προχωρημένης ηλικίας.
Ο κίνδυνος αποβολής, όμως, λόγω της προχωρημένης ηλικία του πατέρα δεν είναι το μόνο πρόβλημα. Πρόσφατες έρευνες που διεξάγονται παγκοσμίως δείχνουν ότι η οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία της παιδικής ηλικίας, ένας τύπος καρκίνου του αίματος, είναι αυξημένη στους απογόνους πατέρων μεγαλύτερης ηλικίας.
Άλλες διαταραχές, όπως οι διαταραχές του φάσματος του αυτισμού και η σχιζοφρένεια, έχουν έξι φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανιστούν στα παιδιά, καθώς αυξάνεται η ηλικία του πατέρα.
Τέλος, όσο οι άνδρες μεγαλώνουν, υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα τα παιδιά τους να αναπτύξουν διαταραχές ενός μόνο γονιδίου, όπως η αχονδροπλασία και η ατελής οστεογένεση. Η αχονδροπλασία είναι μια γενετική διαταραχή που προκύπτει από μια μετάλλαξη σε ένα γονίδιο και οδηγεί σε νανισμό. Η ατελής οστεογένεση προκαλεί τα οστά των πασχόντων να γίνονται εξαιρετικά εύθραυστα και επιρρεπή σε κατάγματα. Αν και σπάνια – 1 στους 15.000 ανθρώπους έχει τη διαταραχή – η αχονδροπλασία είναι 10 φορές πιο πιθανό να εμφανιστεί στα παιδιά από πατέρες άνω των 50 ετών, σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό.
Είναι η κατάψυξη σπέρματος μια εναλλακτική για την εξασφάλιση υγιών απογόνων;
Προς το παρόν κατάψυξη σπέρματος συνήθως προτείνεται σε αγόρια και άνδρες που πρόκειται να υποβληθούν σε χημειοθεραπεία ή άλλες επιβαρυντικές για το σπέρμα τους θεραπείες. Και φυσικά εφαρμόζεται στη δωρεά σπέρματος ή στο πλαίσιο θεραπειών υπογονιμότητας που επιλέγουν ζευγάρια με υπογονιμότητα που προσπαθούν να αποκτήσουν μωρό.
Θεωρητικά, το να προτείνεται στους άνδρες που έχουν σκοπό να αναβάλλουν την πατρότητα για αργότερα στη ζωή τους να καταψύξουν το σπέρμα τους όταν είναι νεότεροι ίσως να είναι μια σωστή σύσταση που αναμένεται να πραγματοποιείται στο μέλλον.
