Νέα δεδομένα που δημοσιεύθηκαν από τη Βάση Δεδομένων Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας (ANZARD), αποκαλύπτουν ότι περίπου το ένα τρίτο όλων των κύκλων εξωσωματικής γονιμοποίησης το 2020 πραγματοποιήθηκαν λόγω ανδρικής υπογονιμότητας.
Αν και τα περισσότερα προβλήματα ανδρικής γονιμότητας δεν μπορούν να προληφθούν, υπάρχουν πράγματα που μπορούν να κάνουν οι άνδρες για να βελτιώσουν την ποιότητα του σπέρματος και την πιθανότητα φυσικής σύλληψης.
Τι προκαλεί την ανδρική υπογονιμότητα
Ο χαμηλός αριθμός σπερματοζωαρίων, το σπέρμα που δεν κινείται κανονικά ή το μη φυσιολογικό σχήμα σπέρματος είναι τα πιο συνηθισμένα ευρήματα στους άνδρες με υπογονιμότητα.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, βέβαια, η αιτία της ανδρικής υπογονιμότητας είναι ανεξήγητη. Συγκεκριμένες αιτίες μπορεί να εντοπιστούν μόνο σε περίπου 40% των υπογόνιμων ανδρών. Μεταξύ αυτών είναι οι γενετικές ανωμαλίες, προηγούμενη μόλυνση, τραύμα στους όρχεις και βλάβη στην παραγωγή σπέρματος – για παράδειγμα από θεραπεία για την αντιμετώπιση καρκίνου. Μερικοί άνδρες δεν έχουν σπέρμα στην εκσπερμάτισή τους (μια κατάσταση που ονομάζεται αζωοσπερμία). Αυτό μπορεί να οφείλεται σε απόφραξη στα σωληνάκια που μεταφέρουν το σπέρμα από τους όρχεις ή σε άλλη βλάβη.
Σπανιότερα, για την ανδρική υπογονιμότητα μπορεί να ευθύνεται η ανεπάρκεια ορμονικών σημάτων από την υπόφυση (ένας αδένας στον εγκέφαλο που παράγει, αποθηκεύει και απελευθερώνει ορμόνες).
Επιπλέον, χρόνιες ασθένειες, όπως η παχυσαρκία ή ο διαβήτης, η περιβαλλοντική έκθεση (όπως οι χημικές ουσίες στον χώρο εργασίας) και παράγοντες του τρόπου ζωής (όπως το κάπνισμα και η χρήση ναρκωτικών) μπορούν να συμβάλλουν ή να επιδεινώσουν την κακή ποιότητα του σπέρματος.
Τέλος, σε μια μειοψηφία περιπτώσεων, η σπάνια ή όχι τακτική σεξουαλική επαφή ή σεξουαλικά προβλήματα, όπως η στυτική δυσλειτουργία ή η αποτυχία εκσπερμάτισης δυσκολεύουν τη σύλληψη.
Παρόλα αυτά, η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή σήμερα δίνει λύσεις στα περισσότερα από τα προαναφερθέντα προβλήματα, ενώ όταν η ανδρική υπογονιμότητα δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί, το ζευγάρι μπορεί να αποκτήσει παιδί με δότη σπέρματος.
Πέντε συμβουλές για την υγεία του σπέρματος
Υπάρχουν μερικά πράγματα που οι άνδρες μπορούν να κάνουν για να διατηρήσουν το σπέρμα τους υγιές. Χρειάζονται περίπου τρεις μήνες για να ωριμάσει το σπέρμα, οπότε κάνοντας υγιείς αλλαγές τουλάχιστον τρεις μήνες πριν προσπαθήσει ένας άνδρας με την σύντροφό του για ένα μωρό, μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα σύλληψης.
Παρακάτω μπορείτε να βρείτε κάποιες συμβουλές για να προφυλάξετε τη γονιμότητά σας, αν είστε άνδρας.
1. Κόψτε το κάπνισμα
Ο καπνός του τσιγάρου περιέχει χιλιάδες επιβλαβείς χημικές ουσίες που προκαλούν βλάβη σε όλα τα μέρη του σώματος, συμπεριλαμβανομένων των όρχεων. Οι καπνιστές παράγουν λιγότερα σπερματοζωάρια από τους μη καπνιστές, ενώ μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα κίνησης του σπέρματος, καθιστώντας πιο δύσκολο για το σπέρμα να φτάσει και να γονιμοποιήσει το ωάριο.
Το κάπνισμα βλάπτει επίσης το DNA στο σπέρμα, το οποίο μεταφέρεται στο μωρό. Αυτό μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αποβολής και γενετικών ανωμαλιών. Δεν υπάρχει ασφαλές όριο για το κάπνισμα – ο μόνος τρόπος για να προστατεύσετε τον εαυτό σας και το αγέννητο μωρό σας από προβλήματα είναι να το κόψετε. Τα καλά νέα είναι ότι οι επιπτώσεις του καπνίσματος στο σπέρμα και τη γονιμότητα είναι αναστρέψιμες και η διακοπή αυξάνει την πιθανότητα σύλληψης και απόκτησης ενός υγιούς μωρού.
2. Στοχεύστε σε ένα υγιές βάρος
Κατά μέσο όρο, οι άνδρες που είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι έχουν χαμηλότερη ποιότητα σπέρματος από τους άνδρες που έχουν υγιές βάρος. Το υπερβολικό βάρος μπορεί επίσης να μειώσει το ενδιαφέρον σας για το σεξ και να οδηγήσει σε προβλήματα στύσης.
Τα καλά νέα είναι ότι ακόμη και η απώλεια μερικών κιλών μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα του σπέρματος. Η καθοδήγηση για απώλεια βάρους από έναν διαιτολόγο, η εκμάθηση των κανόνων της υγιεινής διατροφής και η τακτική άσκηση αυξάνουν τις πιθανότητές σας να χάσετε κιλά και να διατηρηθείτε στο ιδανικό βάρος
3. Μειώστε το αλκοόλ και αποφύγετε τις ουσίες
Το αλκοόλ δεν βλάπτει σε μικρές ποσότητες, αλλά η μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ και η ευκαιριακή άμετρη κατανάλωση μπορεί να μειώσει τον αριθμό και την ποιότητα του σπέρματος. Η γονιμότητα ενός άνδρα μπορεί επίσης να βλάπτεται από ναρκωτικά, όπως η κάνναβη, η κοκαΐνη και η ηρωίνη, αλλά και από ουσίες που λαμβάνονται για bodybuilding ή αθλήματα.
4. Προστατευτείτε από τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα
Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ) μπορούν να μειώσουν την ποιότητα του σπέρματος και να προκαλέσουν αποφράξεις στα σωληνάκια που μεταφέρουν το σπέρμα προκαλώντας υπογονιμότητα. Η άσκηση ασφαλούς σεξ με τη χρήση προφυλακτικών είναι ο μόνος τρόπος πρόληψης που προστατεύει μεταξύ άλλων και τη γονιμότητά σας μέχρι να βρείτε τη σύντροφο με την οποία θέλετε να τεκνοποιήσετε. Εάν νομίζετε ότι έχετε ένα ΣΜΝ, είναι σημαντικό να επισκεφθείτε έναν γιατρό και να λάβετε αμέσως θεραπεία. Όσο πιο γρήγορα λαμβάνετε θεραπεία, τόσο χαμηλότερος είναι ο κίνδυνος προβλημάτων γονιμότητας στο μέλλον.
5. Μην περιμένετε μέχρι να είναι πολύ αργά
Οι άνδρες κάτω των 40 ετών έχουν περισσότερες πιθανότητες να είναι γόνιμοι από τους μεγαλύτερους άνδρες. Αυτό πλέον το επιβεβαιώνουν όλο και περισσότερες έρευνες, καταρρίπτοντας την παλιά πεποίθηση ότι η ηλικία δεν επηρεάζει τη γονιμότητα των ανδρών.
Έχει αποδειχθεί ότι χρειάζεται περισσότερος χρόνος για να συλλάβουν οι σύντροφοι των ηλικιωμένων ανδρών, ενώ η ποιότητα του σπέρματος μειώνεται με την ηλικία, πράγμα που αυξάνει τον κίνδυνο αποβολής και προβλημάτων υγείας για το μωρό που θα προκύψει.
Έτσι, εάν έχετε μια επιλογή για το πότε να αποκτήσετε ένα μωρό, όσο νωρίτερα τόσο καλύτερα.
