fbpx
Επιλογή Σελίδας
Πόσο σημαντική είναι η διατροφή για τη γονιμότητα;

 

Έχει αποδειχτεί ότι η επάρκεια του οργανισμού σε βιταμίνες, αντιοξειδωτικά και ιχνοστοιχεία παίζει αποφασιστικό ρόλο στην προσπάθεια ενός ζευγαριού να συλλάβει. 

Είναι σαφές και κλινικά αποδεδειγμένο ότι το υγιές σωματικό βάρος, η ισορροπημένη μεσογειακή διατροφή, η στοχευμένη πρόσληψη μικροθρεπτικών συστατικών, η αποφυγή έκθεσης σε τοξίνες που μπορεί να περιλαμβάνονται στο φαγητό και τα ποτά,επιδρούν σημαντικά στην ορμονική ισορροπία και τη γονιμότητα. Το ωάριο και το σπερματοζωάριο είναι τόσο υγιή όσο ο οργανισμός που τα παράγει και αυτό εξαρτάται άμεσα από τη διατροφή της γυναίκας και του άνδρα. Με άλλα λόγια, “η γονιμότητα περνά και από το στομάχι” και η ισορροπημένη διατροφή επηρεάζει τη σύλληψη, αλλά και την εγκυμοσύνη.

 

Ο ρόλος του οξειδωτικού στρες στη γονιμότητα και πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η αρνητική του επίδραση

Το οξειδωτικό στρες συμβαίνει όταν ο οργανισμός παράγει περισσότερες δραστικές μορφές οξυγόνου και ελεύθερες ρίζες από όσες μπορεί να διαχειριστεί και είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων που σχετίζονται τόσο με το περιβάλλον όσο και με τον τρόπο ζωής. Το οξειδωτικό στρες αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα της γονιμοποίησης, καθώς προκαλεί βλάβη στη μεμβράνη και το DNA των κυττάρων και μπορεί να καταστρέψει τα σπερματοζωάρια.

Καθοριστικό ρόλο στην προστασία έναντι του οξειδωτικού στρες παίζουν οι αντιοξειδωτικές ουσίες, οι οποίες χρησιμεύουν στην εξουδετέρωση των ελεύθερων ριζών και κατά συνέπεια αποτρέπουν τη φθορά των κυττάρων. Οι ουσίες αυτές υπάρχουν σε ένα ποσοστό στον οργανισμό μας, αλλά κυρίως τις λαμβάνουμε από τις τροφές. Μία από αυτές είναι το λυκοπένιο, που βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα στο σπέρμα. Τροφές πλούσιες σε λυκοπένιο είναι η φρέσκια ντομάτα, ο τοματοπολτός, αλλά και το καρπούζι. Εσπεριδοειδή φρούτα, όπως πορτοκάλι, λεμόνι, αλλά και φρούτα, όπως φράουλα, ακτινίδιο καθώς και ωμά λαχανικά, περιέχουν βιταμίνη C, η οποία επίσης παίζει ρόλο στην ποιότητα του σπέρματος. Παρόμοιο ρόλο παίζει και η βιταμίνη Ε, που την βρίσκουμε στους ξηρούς καρπούς, στους σπόρους, στα λιπαρά ψάρια και στο ελαιόλαδο. Γενικότερα, είναι γνωστό ότι η επαρκής καθημερινή πρόσληψη αντιοξειδωτικών με βάση την κλίμακα ORAC (4.000-7.000 μονάδες ORAC) μπορεί να μειώσει το οξειδωτικό στρες, με όποιες θετικές επιπτώσεις έχει αυτό.

 

Θρεπτικά συστατικά που σχετίζονται με τη γονιμότητα

Το σελήνιο επηρεάζει τα κύτταρα Leydig που παράγουν τεστοστερόνη στον άνδρα. Η χορήγηση σεληνίου σε μορφή συμπληρώματος αυξάνει την κινητικότητα του σπέρματος, ενώ τροφές πλούσιες σε σελήνιο είναι οι ξηροί καρποί, το ψάρι και τα ολικής αλέσεως δημητριακά.

Η ανεπάρκεια ψευδαργύρου, αλλά και φολικού οξέος, προκαλεί μειωμένη σπερματογένεση και γονιμότητα. Ψευδάργυρο περιέχουν τα οστρακοειδή και το καθαρό κρέας, ενώ φολικό οξύ βρίσκουμε στα σκουροπράσινα λαχανικά και στα εμπλουτισμένα δημητριακά.

Το μαγνήσιο είναι ιχνοστοιχείο που η έλλειψή του συνδέεται με την δυσκολία σύλληψης. Κινητοποιεί τα ένζυμα τα οποία παράγουν ορμόνες που συμβάλουν στην αναπαραγωγή. Πέρα από τα λαχανικά, πλούσια πηγή μαγνησίου είναι η σοκολάτα και ο ανανάς.

Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι η έλλειψη βιταμίνης Β12 σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο αποβολών. Την βιταμίνη αυτή την βρίσκουμε κυρίως στο κόκκινο κρέας και σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης, οπότε η κατανάλωση κρέατος ενδείκνυται σε προσεγμένη πάντα ποσότητα και συχνότητα. Ιδιαίτερη προσοχή στο σημείο αυτό πρέπει να δοθεί από γυναίκες οι οποίες ακολουθούν αυστηρή χορτοφαγική δίαιτα.

 

Ο ρόλος του σιδήρου

Ένας από τους βασικούς λόγους αδυναμίας σύλληψης είναι η έλλειψη ωορρηξίας. Σύμφωνα με έρευνες μάλιστα που έχουν πραγματοποιηθεί, σε αυτήν οφείλεται το 25% των περιπτώσεων υπογονιμότητας. Ο σίδηρος παίζει σημαντικό ρόλο στην ωορρηξία κι επομένως είναι καθοριστικός στη γονιμότητα.

Γι’ αυτό και συστήνεται στη γυναίκα που προσπαθεί να συλλάβει, να διατηρεί τα επίπεδα σιδήρου της εντός φυσιολογικών πλαισίων μέσω της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών ή με την χορήγηση των κατάλληλων συμπληρωμάτων. Πιο συγκεκριμένα, καλό θα ήταν να συμπεριληφθούν οι ακόλουθες τροφές στο καθημερινό πρόγραμμα: κρέας, συκώτι και σιτηρά ολικής άλεσης.

Στο σημείο αυτό, θα πρέπει να σημειωθεί ότι εκτός της πρόσληψης σιδήρου, πρέπει να δοθεί βαρύτητα και στην διευκόλυνση της απορρόφησης αυτού, μέσω της πρόσληψης βιταμίνης C. Η βιταμίνη C περιέχεται σε διάφορα φρούτα, όπως είναι το πορτοκάλι, το λεμόνι, το ακτινίδιο, το σπανάκι και το μπρόκολο.

 

Αφροδισιακά: Μύθος ή πραγματικότητα;

Υπάρχουν ευρέως διαδεδομένες αντιλήψεις για το ποια διατροφή μπορεί να αυξήσει τη σεξουαλική διάθεση, τις επιδόσεις και την απόλαυση στο σεξ. Μερικές από τις πιο διαδεδομένες αντιλήψεις σχετικά με αφροδισιακές ιδιότητες αφορούν τις ακόλουθες τροφές:

Τα κρεμμύδια, τα πιπέρια, το σκόρδο

Το μέλι, τα αμύγδαλα, τα καρύδια

Τα σπαράγγια, το μάραθο, το ραπανάκι, το κάρδαμο

Τη μπανάνα, τα σύκα

Τα στρείδια, το χέλι

Το βραστό μπιζέλι με κρεμμύδια μαζί με κανέλλα

Κι εδώ ανακύπτει το ερώτημα: Έχουν τα τρόφιμα αυτά πραγματικά τη δυνατότητα να μεταβάλουν τη σεξουαλική ορμή και τις επιδόσεις στο σεξ τόσο στον άνδρα όσο και στη γυναίκα;

Δυστυχώς δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που να επιβεβαιώνουν κάτι τέτοιο. Βέβαια, είναι δύσκολο να γίνουν επιστημονικές μελέτες σε αυτό το αντικείμενο…

Το “πιάτο” της γονιμότητας

Μελέτες έχουν δείξει ότι γυναίκες που καταναλώνουν σύνθετους υδατάνθρακες οι οποίοι βρίσκονται στα φρούτα, στα λαχανικά και στα δημητριακά ολικής άλεσης έχουν αυξημένες πιθανότητες εγκυμοσύνης. Από την άλλη, γυναίκες που καταναλώνουν απλούς υδατάνθρακες οι οποίοι βρίσκονται στο άσπρο ψωμί, στα λευκά μακαρόνια, στο άσπρο ρύζι, στις πατάτες, στα γλυκά κλπ. έχουν μικρότερες πιθανότητες εγκυμοσύνης.

Πληθώρα ερευνών έχουν κατά καιρούς αποδείξει ότι η υπερκατανάλωση αλκοόλ μειώνει τις πιθανότητες σύλληψης. Αντίθετα, διατροφή πλούσια σε τροφές με καλής ποιότητας λιπαρά, όπως ω3 και ω6 -αποφεύγοντας trans λιπαρά- καθώς και η πρόσληψη ζωικής πρωτεΐνης έχει ωφέλιμα αποτελέσματα. Συνεχίζοντας, η κατανάλωση μεγάλων ψαριών που μπορεί να περιέχουν υδράργυρο, όπως ο ξιφίας, ο τόνος, το σολομός και ο μεγάλος κολιός έχουν συνδεθεί με υπογονιμότητα. Αντιθέτως, τα γαλακτοκομικά προϊόντα φαίνεται να βοηθούν στην αύξηση της γονιμότητας. Η καυτερή πιπεριά προκαλεί αυξημένη αιμάτωση, αλλά και έκκριση ενδορφινών που καταπολεμούν το στρες. Τέλος, επιλέγουμε βιολογικά φρούτα και λαχανικά.

 

Dr. Δημήτρης Γρηγοράκης  Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος ΒSc, MSc, PhD
Διδάκτωρ Χαροκοπείου Πανεπιστημίου
Επιστημονικός Συνεργάτης ΤΕΔΔ Χαροκοπείου Πανεπιστημίου