Ένα αίτιο υπογεννητικότητας που δεν υποψιαζόμαστε
Θα το υποψιαζόταν ποτέ κανείς; Ότι η αύξηση του κοινωνικού στρες μπορεί να συνδέεται με τη μείωση του παγκόσμιου πληθυσμού;
Κι όμως, ένας επιστήμονας Περιβαλλοντικής Υγείας από το Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης Amherst, ανέπτυξε μια παράδοξη υπόθεση για να εξηγήσει την προβλεπόμενη μείωση του παγκόσμιου πληθυσμού που αναμένεται να ξεκινήσει σύμφωνα με διάφορα σενάρια το 2064. Σύμφωνα με αυτά τα σενάρια, αναμένεται μια αξιοσημείωτη μείωση του πληθυσμού από 9,7 δισεκατομμύρια ανθρώπους το 2064 σε 8,8 δισεκατομμύρια άτομα έως το 2100. Οι πληθυσμοί ορισμένων χωρών έχουν ήδη κορυφωθεί και προβλέπεται να μειωθούν κατά 50% μέχρι το τέλος του αιώνα.
Γιατί όμως;
Ένα μοναδικό χαρακτηριστικό της επερχόμενης μείωσης του πληθυσμού είναι ότι προκαλείται σχεδόν αποκλειστικά από τη μειωμένη αναπαραγωγή, παρά από παράγοντες που αυξάνουν τα ποσοστά θνησιμότητας (όπως πόλεμοι, επιδημίες, πείνα, έντονες καιρικές συνθήκες ή καταστροφικά γεγονότα).
Ο Alexander Suvorov, Αναπληρωτής Καθηγητής στη Σχολή Δημόσιας Υγείας και Επιστημών Υγείας του UMass Amherst, περιγράφει μια υπόθεση που συνδέει τις τάσεις αναπαραγωγής με την πυκνότητα πληθυσμού στον πλανήτη, υποστηρίζοντας ότι ο αυξανόμενος αριθμός πληθυσμού συμβάλλει σε λιγότερες ουσιαστικές κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, κοινωνική απόσυρση και χρόνιο στρες, το οποίο στη συνέχεια καταστέλλει την αναπαραγωγή.
Πολυάριθμες μελέτες άγριας πανίδας και εργαστηρίου έχουν δείξει ότι, όταν αυξάνει υπερβολικά ο πληθυσμός σε ένα είδος, αυτό ακολουθείται πάντα από αύξηση του άγχους στον πληθυσμό, και το αυξημένο άγχος με τη σειρά του οδηγεί σε μείωση της αναπαραγωγής. Όπως εξηγεί ο Suvorov, όταν υπάρχει υψηλή πυκνότητα πληθυσμού, κάτι συμβαίνει στο νευρο-ενδοκρινολογικό σύστημα που καταστέλλει την αναπαραγωγή, τονίζοντας ότι οι ίδιοι μηχανισμοί που ενεργοποιούνται στα είδη άγριας ζωής μπορεί να λειτουργούν και στους ανθρώπους.
Γιατί δεν πρέπει να υποτιμούμε το κοινωνικό στρες
Ο Suvorov γίνεται ακόμα πιο συγκεκριμένος, υποστηρίζοντας ότι ένας σημαντικός παράγοντας υπογεννητικότητας στο μέλλον, που αναμένεται να οδηγήσει σε μείωση του πληθυσμού, είναι το κοινωνικό στρες.
Σύμφωνα με τον Καθηγητή, το άγχος από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και από άλλες σε μεγάλο βαθμό ανούσιες κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, μπορεί να οδηγήσουν ή να συμβάλλουν σε αλλαγές στις δια ζώσης σχέσεις των ανθρώπων και ως εκ τούτου να επηρεάσουν την αναπαραγωγική συμπεριφορά τους.
Με λίγα λόγια, η πυκνότητα του πληθυσμού συνδέεται με το κοινωνικό άγχος και αυτό με τη σειρά του επηρεάζει αρνητικά την αναπαραγωγή του ανθρώπινου είδους. Ο Suvorov ελπίζει ότι η υπόθεσή του θα προσφέρει μια δελεαστική περιοχή έρευνας για τους επιστήμονες από διαφορετικούς τομείς, πράγμα που μπορεί να συντελέσει σε ανατροπές στα σενάρια υπογεννητικότητας. Μέχρι τότε, όμως, ο ίδιος προτείνει το εξής σε όλους: λιγότερη επαφή με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και περισσότερες επαφές δια ζώσης με τα αγαπημένα μας ή και νέα πρόσωπα.
