Αθανάσιος X. Παντελής MD, PhD, Μαιευτήρας – Χειρουργός Γυναικολόγος
Ειδικός Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής
Η προσωποκεντρική αξία του γιατρού – θαυματοποιού στην εξωσωματική γονιμοποίηση ανήκει πλέον στο παρελθόν.
Η δύναμη της ομάδας και της αξιοπιστίας του κέντρου υποβοηθούμενης αναπαραγωγής είναι αυτή που μετράει περισσότερο.
Eνα ακόμα κέντρο υποβοηθούμενης αναπαραγωγής στην Ελλάδα αποτελεί πόλο έλξης υπογόνιμων ζευγαριών από την Ελλάδα και το εξωτερικό που επιθυμούν να αποκτήσουν παιδί. Η έδρα του στη Θεσσαλονίκη.
Ο Θανάσης Παντελής, ιατρός, με ειδικότητα μαιευτήρα γυναικολόγου, και εξειδίκευση στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, μας εξηγεί πώς και γιατί το κέντρο υποβοηθούμενης αναπαραγωγής NEWLIFE, με το οποίο ο ίδιος συνεργάζεται από την έναρξη λειτουργίας του το 2010, έχει καταφέρει να ξεχωρίσει.
Συνέντευξη: Φλώρα Κασσαβέτη
Η Θεσσαλονίκη είναι βέβαιο ότι πλέον έχει αρκετά κέντρα υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, ώστε οι κάτοικοι της Βορείου ακόμα και Κεντρικής Ελλάδας να μην χρειάζεται να απευθυνθούν σε κέντρα στην Αθήνα.
Γνωρίζετε να μου πείτε των αριθμό των κέντρων εξωσωματικής γονιμοποίησης στη Θεσσαλονίκη;
Πράγματι η πόλη μας αριθμεί 7 συνολικά σύγχρονες μονάδες εξωσωματικής γονιμοποίησης. Η πλειονότητα αυτών δέχονται περιστατικά που χρήζουν θεραπείας υποβοηθούμενης αναπαραγωγής όχι μόνο από τη Βόρεια και Κεντρική Ελλάδα, αλλά και περιστατικά από πολλές χώρες του εξωτερικού.
Συστήστε στο αναγνωστικό μας κοινό μας το κέντρο υποβοηθούμενης αναπαραγωγής ΝEWLIFE. Ποια είναι η έδρα του και πόσα είναι τα χρόνια λειτουργίας του;
Η Μονάδα Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής NEWLIFE εδράζεται στον δήμο Καλαμαριάς της Θεσσαλονίκης. Στεγάζεται σε δύο ορόφους ενός κτιρίου επί της οδού Εθνικής Αντιστάσεως και πιο συγκεκριμένα βρίσκεται στην έξοδο της Θεσσαλονίκης προς το ανατολικό παραλιακό μέτωπο αυτής, πλησίον του αεροδρομίου Θεσσαλονίκης και σε πολύ μικρή απόσταση από την περιφερειακή οδό της πόλης μας. Η NEWLIFE ιδρύθηκε και ξεκίνησε να λειτουργεί το καλοκαίρι του 2010, συμπληρώνει δηλαδή το φετινό καλοκαίρι 14 συνολικά έτη λειτουργίας.
Ποιοι ήταν οι ιδρυτές του;
Αρχικώς ιδρύθηκε από τους εξής 3 ειδικούς στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή: τον κύριο Δημήτριο Δόβα, ιατρό γυναικολόγο, ειδικό στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή και επιστημονικά υπεύθυνο της μονάδας, την κυρία Αφροδίτη Ζησοπούλου, κλινική εμβρυολόγο με πολυετή εμπειρία στον χώρο και την κυρία Χρύσα Καρακώστα, επίσης κλινική εμβρυολόγο με εμπειρία σε κλινικές εξωσωματικής γονιμοποίησης της Ελλάδος, αλλά και του εξωτερικού.
Εγώ προσωπικά αποτέλεσα συνεργάτη ιατρό της NEWLIFE από την έναρξη λειτουργίας της κλινικής και απέκτησα πολύ σύντομα πιο ενεργό ρόλο με πλήρη απασχόληση από το 2012 και τελικά κομμάτι της μετοχικής σύνθεσης και της διοικητικής λειτουργίας της κλινικής από το 2014.
Στα πρώτα βήματα λειτουργίας της NEWLIFE, το έμψυχο δυναμικό αυτής αποτελούνταν από 7-8 άτομα μέχρι την παρούσα περίοδο που τελικά έφθασε να αριθμεί ένα σύνολο 60 περίπου εργαζομένων (ιατρούς, εμβρυολόγους, διοικητικό προσωπικό, νοσηλεύτριες, μαίες, συντονιστές θεραπειών κλπ.)
Άρα το κέντρο λειτουργεί με μια ομάδα ειδικών στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Γενικά πιστεύετε στη δύναμη της ομάδας που διαφοροποιείται από την προσωποκεντρική αξία ενός και μόνο γιατρού;
Το ταξίδι της εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι ένα ταξίδι που για να τελεσφορήσει απαιτεί οπωσδήποτε τη συνεργασία μιας ομάδας ανθρώπων, υπό την εποπτεία ενδεχομένως ενός κλινικού ιατρού, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αποτελεί εγχείρημα που την επιτυχία αυτού καρπώνεται ένας και μοναδικός άνθρωπος. Σε μια κλινική υποβοηθούμενης αναπαραγωγής πρέπει να υπάρχουν ξεκάθαροι και διακριτοί ρόλοι μεταξύ των επαγγελματιών υγείας που εμπλέκονται σε ένα περιστατικό, αλλά η συνεργασία αυτών είναι απαραίτητη προκειμένου να επιτευχθεί η πολυπόθητη εγκυμοσύνη. Οι ειδικοί του χώρου γνωρίζουμε πολύ καλά πως στην εξωσωματική γονιμοποίηση υπάρχουν συγκεκριμένες πιθανότητες επιτυχίες και αποτυχίας, πιθανότητες που καθορίζονται από πολλούς παράγοντες όπως: την ηλικία του ζεύγους, το ιστορικό της κάθε γυναίκας που καλείται να κυοφορήσει, τα αίτια της υπογονιμότητας του ζευγαριού, το lifestyle, τις προηγούμενες αποτυχημένες προσπάθειες εξωσωματικής γονιμοποίησης, την ποιότητα των ωαρίων και των σπερματοζωαρίων, τα ενδεχόμενα συνοδά νοσήματα που ενδεχομένως έχει η γυναίκα κλπ.
Οι Έλληνες πάντως έχουν την τάση να εξιδανικεύουν και να αναζητούν τον ένα μοναδικό και θαυματουργό γιατρό. Ιδιαίτερα στο θέμα της εξωσωματικής. Τι έχετε να πείτε πάνω σε αυτό;
Η προσωποκεντρική αξία του γιατρού – θαυματοποιού στην εξωσωματική γονιμοποίηση ανήκει πλέον στο παρελθόν. Ο κόσμος που απευθύνεται στα κέντρα υποβοηθούμενης αναπαραγωγής γνωρίζει πολύ καλά πως η εξωσωματική γονιμοποίηση αποτελεί αντικείμενο ενασχόλησης για team players και τα ίδια ζευγάρια πλέον είναι αυτά που ζητούν εξατομικευμένη προσέγγιση στο πρόβλημα της γονιμότητας τους από μια ομάδα ειδικών (ιατρό, εμβρυολόγο, μαία, γενετιστή κλπ.) και όχι από τον έναν και μοναδικό ιατρό.
Πόσο σημαντικό είναι το κέντρο υποβοηθούμενης αναπαραγωγής να είναι αξιόπιστο; Και τι το ορίζει ως αξιόπιστο;
Η αξιοπιστία ενός κέντρου υποβοηθούμενης αναπαραγωγής είναι κάτι που χωρά μεγάλη συζήτηση και σαφώς αποτελεί για όλους ένα κριτήριο για την επιλογή. Θα έλεγα πως η χώρα μας σαν σύνολο διαθέτει τα τελευταία έτη πληθώρα τέτοιων αξιόπιστων κέντρων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, σε όλη την επικράτεια. Εξάλλου, αυτό επιβεβαιώνεται από την όλο και αυξανόμενη τάση που εμφανίζεται τα τελευταία χρόνια, υπογόνιμα ζευγάρια του εξωτερικού να προσέρχονται για τις θεραπείες τους στη χώρα μας.
Για εμένα αξιόπιστο κέντρο νοείται αυτό που τηρεί και δεν παρεκκλίνει από τις διεθνείς οδηγίες που διέπουν την εξωσωματική γονιμοποίηση, αυτό που κάνει χρήση σύγχρονων τεχνολογικών υποδομών στα εμβρυολογικά του εργαστήρια, αυτό που στελεχώνεται από καλά καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό, αυτό που διαθέτει τους κατάλληλους ελεγκτικούς μηχανισμούς για την ομαλή λειτουργία της κλινικής, αυτό που κάνει χρήση καίριων δεικτών απόδοσης (KPIs), αυτό που τηρεί συστήματα διαχείρισης ποιότητας, αυτό που χρησιμοποιεί όλα τα απαιτούμενα μέσα καταγραφής και ελέγχου των πράξεων που διενεργούνται.
Πόσες εξωσωματικές έχουν γίνει στο κέντρο σας συνολικά και πόσες περίπου ανά έτος; Είναι αύξων ο αριθμός; Θεωρείτε ότι αυτό έχει να κάνει με τη γενικότερη αυξητική τάση της εξωσωματικής σε παγκόσμιο επίπεδο; Ή με την ποιότητα που εξασφαλίζει το κέντρο NEWLIFE;
Τον ακριβή αριθμό των κύκλων εξωσωματικής γονιμοποίησης που έχουν ολοκληρωθεί αυτά τα 14 έτη λειτουργίας δεν μπορώ να τον καθορίσω με ακρίβεια. Την πρώτη χρονιά λειτουργίας της Newlife, περατώθηκαν συνολικά 130-150 κύκλοι εξωσωματικής γονιμοποίησης, ενώ το τελευταίο έτος, το 2023, το σύνολο των ολοκληρωμένων κύκλων εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι περισσότεροι των 1500. Η αύξηση αυτή των κύκλων, όπως ενδεχομένως φαντάζεστε, πραγματοποιήθηκε σταδιακά σε βάθος χρόνου και ακόμη και αυτή τη στιγμή που μιλάμε παρατηρείται μια αύξηση 8- 10% των κύκλων σε κάθε επόμενο έτος, σε σχέση με την προηγούμενη ημερολογιακή χρονιά. Προφανώς και τα νούμερα αυτά δεν έχουν να κάνουν μόνο με τη γενικότερη αυξητική τάση της εξωσωματικής γονιμοποίησης σε παγκόσμιο επίπεδο. Όπως φαντάζεστε μετά από 14 συναπτά έτη λειτουργίας, η αυξητική αυτή τάση των εισερχομένων περιστατικών έχει να κάνει με τη φήμη που έχει αποκτήσει η Μονάδα, αλλά και με τον συνεχώς αυξανόμενο αριθμό αυτών των περιστατικών που τελικά οι προσπάθειες τους τελεσφόρησαν και οδήγησαν στη γέννηση παιδιών. Βέβαια, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια όλο και αυξανόμενη τάση να προσέρχονται στη NEWLIFE περιστατικά, χωρίς υπερβολή, από όλο τον κόσμο.
Έλκει το κέντρο και ενδιαφερόμενους από άλλες χώρες εκτός της Ελλάδας; Κι αν ναι, από ποιες χώρες σας επισκέπτονται;
Στα πρώτα βήματα λειτουργίας της NEWLIFE, τα πρώτα περιστατικά που ξεκίνησαν να προσέρχονται από το εξωτερικό προκειμένου να πραγματοποιήσουν μια θεραπεία εξωσωματικής γονιμοποίησης, ήταν κυρίως κάτοικοι της Μεγάλης Βρετανίας. Στη συνέχεια ξεκίνησαν δειλά δειλά να προσέρχονται τα περιστατικά από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, τον Καναδά και την Αυστραλία και τα τελευταία έτη όλο και περισσότερα περιστατικά καταφθάνουν και από τις Βαλκανικές χώρες (κυρίως τις Σερβόφωνες χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας), τις Γερμανόφωνες χώρες της Κεντρικής Ευρώπης (Γερμανία, Αυστρία, Ελβετία), αλλά τελικά κάτοικοι από ολόκληρη της υφήλιο, χωρίς υπερβολή. Μόλις τον προηγούμενο μήνα, εγώ προσωπικά διαχειρίστηκα περιστατικά από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, από την Κίνα, από τις Φιλιππίνες κλπ.
Θεωρούσα ότι μόνο οι χώρες των Βαλκανίων θα αποτελούσαν πόλο έλξης. Μου αναφέρατε όμως και χώρες όπως η Μεγάλη Βρετανία, η ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Αυστραλία. Μακρύ ταξίδι θα έλεγα. Γιατί να επιλέξουν αυτές οι χώρες ένα κέντρο εξωσωματικής στην Ελλάδα;
Είναι πράγματι μεγάλο το ταξίδι για πολλά εξ αυτών των ζευγαριών, είναι παράλληλα ιδιαίτερα κοστοβόρο για πολλούς εξ αυτών (ας μη ξεχνάμε ότι τα περισσότερα εκ των περιστατικών αυτών θα κληθούν να μείνουν στην πόλη μας για 15-20 ημέρες) και παράλληλο ιδιαίτερα τιμητικό για όλους εμάς που εργαζόμαστε στη NEWLIFE, αλλά και ιδιαίτερα αγχωτικό θα έλεγα, μιας και όλοι μας προσπαθούμε να δώσουμε τον καλύτερο μας εαυτό προκειμένου να στεφθεί με επιτυχία η θεραπεία για τα περιστατικά αυτά. Το κόστος της θεραπείας μιας προσπάθειας στη NEWLIFE μπορεί να είναι αντικειμενικά χαμηλότερο σε σχέση με πολλές από τις προαναφερθείσες χώρες, όμως τελικά το σύνολο των εξόδων που καλούνται να καλύψουν τα περιστατικά αυτά (αγορά φαρμάκων από την Ελλάδα, αεροπορικά εισιτήρια, κόστος διαμονής και διατροφής) φαίνεται πως ξεπερνά τελικά το κόστος που καλείται να καλύψει ένα ζευγάρι για μια θεραπεία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής ακόμη και στις ΗΠΑ.
Πιστεύω λοιπόν πως η κινητήρια δύναμη που έλκει όλο και περισσότερα αλλοδαπά ζευγάρια στην κλινική μας είναι αφενός μεν η ποιότητα των παρεχο- μένων υπηρεσιών μας και αφετέρου το ευνοϊκόφιλικό νομοθετικό καθεστώς της χώρας μας που διέπει την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή.
Θεωρείτε ότι η Ελλάδα μπορεί μέσω των υψηλών υπηρεσιών στον κλάδο της εξωσωματικής να αποτελέσει πόλο ιατρικού τουρισμού;
Η χώρα μας επιβεβαιωμένα πλέον αποτελεί πόλο έλξης ιατρικού τουρισμού και φαίνεται όλο και περισσότερο η συνεχόμενη αυξητική τάση σε περιστατικά από το εξωτερικό. Στον τομέα του ιατρικού τουρισμού η εξωσωματική γονιμοποίηση φαίνεται να πρωτοστατεί και θεωρώ πως δεν είναι τυχαίο, μιας και το επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών στη χώρα μας είναι ιδιαίτερα υψηλό σε σχέση με πολλές άλλες χώρες της Ευρώπης.
Φαντάζομαι ότι στο κέντρο παρέχει δυνατότητες κατάψυξης ωαρίων. Είναι αυξανόμενος ο αριθμός γυναικών που ζητούν κατάψυξη ωαρίων; Ποιες ηλικίες είναι οι πιο συχνές;
Θεωρείτε ότι είναι επαρκώς ενημερωμένες οι γυναίκες για την κατάψυξη ωαρίων, ιδιαίτερα σε ότι αφορά την ηλικία που πρέπει να καταψύξουν τα ωάριά τους;
Πράγματι, τα τελευταία έτη όλο και αυξάνεται ο αριθμός των γυναικών που απευθύνονται στην κλινική μας για κρυοσυντήρηση ωαρίων. Η κατάψυξη των ωαρίων (όπως διαφορετικά περιγράφεται) είναι κάτι που, σύμφωνα με τα διεθνή πρωτόκολλά, πρέπει να πραγματοποιείται πριν τη συμπλήρωση του 35ου έτους της ηλικίας της γυναίκας, μιας και όπως είναι γνωστό, οι γυναίκες γεννιούνται με έναν πεπερασμένο αριθμό ωαρίων, τα οποία αρχίζουν να καταναλώνονται από την περίοδο της ήβης και την έναρξη των φυσιολογικών καταμήνιων κύκλων της νεαρής γυναίκας. Μάλιστα, τα πρώτα χρόνια καταναλώνονται τα σχετικά καλύτερης ποιότητας ωάρια και με την πρόοδο των ετών τα εναπομείναντα αποθηκευμένα ωάρια στις ωοθήκες είναι όλο και λιγότερο ποιοτικά και φυσικά λιγότερα στον αριθμό. Αυτός είναι και ο κύριος λόγος που όλες οι οδηγίες μιλούν για συντήρηση γονιμότητας σε νεαρές ηλικίες, μιας και για να κατοχυρώσει μια γυναίκα τη γονιμότητά της για το μέλλον, απαιτείται ένας σημαντικός αριθμός ωαρίων (που θα έχει φυσικά αντίκτυπο και στην ποιότητα αυτών).
Δυστυχώς όμως, ακόμη και σήμερα εμφανίζονται γυναίκες με χαμηλό ωοθηκικό απόθεμα, γυναίκες πάνω από τα 40, με χαμηλό απόθεμα σε καταβολές ωοθυλακίων, με χαμηλή τιμή ΑΜΗ, που επιθυμούν να κρυοσυντηρήσουν τα ωάριά τους. Αυτές οι γυναίκες ενημερώνονται πως πρέπει να έχουν τουλάχιστον 10-12 κατεψυγμένα ώριμα γενετικά ωάρια (μετάφασης ΙΙ), έτσι ώστε αυτά να αποτελέσουν εγγύηση για το μέλλον. Όπως ενδεχομένως φαντά- ζεστε, όταν προσέρχονται γυναίκες γύρω στα 40 έτη, με χαμηλές τιμές ΑΜΗ, μπορεί να απαιτηθεί αυτές οι γυναίκες να υποβληθούν σε ορμονική διέγερση 3 και 4 φορές προκειμένου να φτάσουν να κρυοσυντηρήσουν έναν σημαντικό αριθμό ωαρίων και δυστυχώς με ελαττωμένες πιθανότητες αυτά τα ωάρια τελικά να οδηγήσουν σε μια ζώσα τελειόμηνη εγκυμοσύνη, σε αντίθεση με άλλες γυναίκες που ανήκουν σε μικρότερη ηλικία και η όλη διαδικασία τους αποφέρει ποιοτικότερη συγκομιδή ωαρίων.
Καταλήγοντας, θα έλεγα πως ακόμη και σήμερα οι γυναίκες δεν είναι σωστά ενημερωμένες για το ποια είναι η ιδανική ηλικία στην οποία πρέπει να απευθύνονται για την κατάψυξη των ωαρίων τους. Η κρυοσυντήρηση των ωαρίων πράγματι, διασφαλίζει τις γυναίκες για το άμεσο μέλλον, παρέχοντάς τους ψυχολογική αλλά και ουσιαστική ανακούφιση, ώστε να μην είναι τόσο αγχωμένες στις σχέσεις τους και την αναζήτηση του κατάλληλου πατέρα.
Τέλος, η συντήρηση της γονιμότητας απευθύνεται φυσικά και σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας που βιώνουν κάποια κακοήθεια και καλούνται να υποβληθούν σε τέτοιου είδους θεραπευτικές παρεμβάσεις (χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία, ορμονικό αποκλεισμό) που ενδεχομένως έχουν μακροχρόνιες συνέπειας τόσο στον αριθμό, όσο και στην ποιότητα των αποθηκευμένων τους ωαρίων.
Δίνετε τη δυνατότητα χρήσης ωαρίων δότριας ή σπέρμα δότη στα ζευγάρια που το χρειάζονται; Συνεργάζεστε με κάποιες τράπεζες; Είναι κάποιες από αυτές στο εξωτερικό; Θέλετε να μας αναφέρετε τις χώρες προέλευσης των δοτών;
Τα προγράμματα δωρεάς (ωαρίων και σπέρματος) είναι πολύ δημοφιλή και στη δικιά μας κλινική, όπως στις περισσότερες μονάδες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής της χώρας μας. Αυτό οφείλεται σε ένα μεγάλο ποσοστό στο πολύ φιλελεύθερο και διάφανο νομοθετικά καθεστώς που διέπει τα προ- γράμματα δωρεάς γεννητικού υλικού στη χώρα μας.
Όσον αφορά τη χρήση δωρεάς σπέρματος, η κλινική μας κάνει θεραπείες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής με σπέρματα δοτών από πιστοποιημένες τράπεζες σπέρματος της Ελλάδος, αλλά και του εξωτερικού (ιδιαίτερα δημοφιλείς είναι οι πιστοποιημένες τράπεζες σπέρματος σε χώρες εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης).
Όσον αφορά τη δωρεά ωαρίων, σε όλα αυτά τα χρόνια λειτουργίας της NEWLIFE, χρησιμοποιούν- ται αποκλειστικά ωάρια από νεαρές δότριες ωαρίων, οι οποίες, αφού υποβληθούν στον υποχρεωτικό εργαστηριακό έλεγχο που ορίζει η Ελληνική Νομοθεσία, υποβάλλονται σε ορμονική διέγερση και ωοληψία στις εγκαταστάσεις της NEWLIFE. Τα ωάρια που λαμβάνονται, αφού γονιμοποιηθούν με τον αντίστοιχο αριθμό σπερματοζωαρίων και προκύψουν έμβρυα, μεταφέρονται στη συνέχεια στην ενδομήτρια κοιλότητα της λήπτριας, αφού προηγουμένως πραγματοποιηθεί η κατάλληλη προετοιμασία του ενδομητρίου και η παρακολούθηση αυτού από τους θεράποντες ιατρούς της κλινικής. Βεβαίως, εφόσον υπάρχουν πλεονάζοντα έμβρυα, τότε αυτά κρυοσυντηρούνται για λογαριασμό του ζευγαριού που υποβλήθηκε στην όλη θεραπεία.
Επομένως, όπως γίνεται αντιληπτό, η προέλευση των ωαρίων αυτών στα προγράμματα δωρεάς, είναι ημεδαπές νεαρές γυναίκες της ευρύτερης περιοχής της Θεσσαλονίκης, που πληρούν τα απαιτούμενα ιατρικά και νομοθετικά κριτήρια. Με τις νομοθετικές μεταρρυθμίσεις που κατατέθηκαν και ψηφίστηκαν από το Ελληνικό Κοινοβούλιο από το καλοκαίρι του 2022, μιας και πλέον επιτρέπεται και η επώνυμη δωρεά ωαρίων και σπέρματος (ενώ ως τότε επιτρέπονταν μόνο οι ανώνυμες δωρεές), η κλινική μας έκτοτε υπό προϋποθέσεις πέρα από τη χρήση δανεικών ωαρίων της ημεδαπής, κάνει χρήση ωαρίων από επώνυμες δότριες που έχουν υποβληθεί σε θεραπεία και έχουν δωρίσει το γεννητικό τους υλικό σε πιστοποιημένες τράπεζες ωαρίων του εξωτερικού (εντός αλλά και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης ).
Πάντως, φαίνεται πως τα προγράμματα δωρεάς γεννητικού υλικού στη χώρα μας (ωαρίων και σπερματοζωαρίων), χάρη στο ιδιαίτερα ευνοϊκό νομοθετικό πλαίσιο που τα διέπει, αποτελούν έναν ακόμη λόγο για τον οποίο πολλά ζευγάρια, ή και μόνες γυναίκες από το εξωτερικό, εμπιστεύονται τη χώρα μας όλο και περισσότερο τα τελευταία έτη, προκειμένου να υποβληθούν σε ετερόλογες θεραπείες εξωσωματικής γονιμοποίησης.
Ας μιλήσουμε λίγο για εσάς. Είστε γιατρός υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και πατέρας δυο κοριτσιών. Θέλετε να μας πείτε γιατί επιλέξατε αυτήν την ειδικότητα;
Είμαι ιατρός, απόφοιτος του ΑΠΘ, με ειδικότητα μαιευτήρα γυναικολόγου από το 2009, εξειδίκευση στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, κάτοχος διδακτορικής διατριβής στο ΑΠΘ και εργάζομαι στη NEWLIFE από την έναρξη της λειτουργίας της το 2010.
Στην προσωπική μου ζωή, είμαι παντρεμένος από το 2012 και πατέρας δύο ανήλικων κοριτσιών. Την ειδικότητα της μαιευτικής γυναικολογίας την επέλεξα περίπου 1-2 έτη πριν αποφοιτήσω από την ιατρική σχολή. Πληρούσε όλες τις προϋποθέσεις που στο νεαρό της ηλικίας μου τότε, είχα βάλει ως προ- απαίτηση: χειρουργική ειδικότητα, επαφή με τον κόσμο, δυνατότητα άσκησης της Ιατρικής τόσο σε πρωτοβάθμιο, όσο και σε νοσοκομειακό επίπεδο, αλλά το κυριότερο, που μάλλον με έκανε να επιλέξω τη συγκεκριμένη ειδικότητα, ήταν το γεγονός ότι με αυτή την κατεύθυνση, διασφάλιζα για το μέλλον ότι η κύρια ενασχόλησή μου θα είχε αντικείμενο κυρίως σχετικά νεαρότερο πληθυσμό, όχι χρόνιους ασθενείς και κυρίως συμβολή προσωπική από την πλευρά του γιατρού για μια νέα ζωή (αναφέρομαι στο μαιευτικό κομμάτι της βασικής μας εκπαίδευσης). Στη συνέχεια, κατά την βασική μου εκπαίδευση στην ειδικότητα της μαιευτικής γυναικολογίας, όσο συχνότερα ερχόμουν σε επαφή με ζευγάρια που εμφάνιζαν δυσχέρειες στη γονιμότητά τους, με συγκινούσε όλο και περισσότερο το αντικείμενο της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Έτσι από πολύ νωρίς, με την ολοκλήρωση της βασικής εκπαίδευσής μου στη μαιευτική γυναικολογία, το ενδιαφέρον μου στράφηκε στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή.
Πόσο χρονών είναι οι κόρες σας και τι θα τις συμβουλεύατε σχετικά με τον οικογενειακό προγραμματισμό τους όταν μεγαλώσουν; Είστε οπαδός για παράδειγμα του «κάνε νωρίς παιδιά»; Ή «συγκεντρώσου στους άλλους στόχους π.χ. σπουδές καριέρα με σωστή ενημέρωση για την παράταση γονιμότητας»;
Οι κόρες μου είναι 10 ετών και 5 ετών (μαθήτριες δημοτικού και νηπιαγωγείου αντίστοιχα). Όπως καταλαβαίνετε, και εγώ ο ίδιος, λόγω προσωπικών επιλογών και σπουδών, εκλήθηκα να αποκτήσω παιδιά με τη σύζυγό μου σε λίγο μεγαλύτερη ηλικία θα έλεγα από την ιδεατή. Η αλήθεια είναι βέβαια ότι και εμείς οι άντρες, αλλά πολύ περισσότερο εσείς οι γυναίκες, βρισκόμαστε στο ζενίθ της γονιμοποιητικής μας ικανότητας στη δεκαετία των 20. Δυστυχώς, όμως, οι συνθήκες διαβίωσης, οι σπουδές, η απουσία επαγγελματικής ανεξαρτησίας στις ηλικίες αυτές στους κατοίκους των Δυτικών Χωρών (επομένως και στην Ελλάδα), καθιστά πολλές φορές δύσκολη την τεκνοποίηση στις ηλικίες αυτές, που η Βιολογία έχει ορίσει ως περισσότερο κατάλληλες για να αποκτούμε παιδιά. Επίσης και στη χώρα μας τα τελευταία έτη, μεγαλώνει όλο και περισσότερο το θέμα της υπογεννητικότητας. Η λύση μάλλον βρίσκεται κάπου στη μέση, αλλά με την εμπειρία που έχω αποκτήσει στον χώρο, και αυτό που θα συμβουλέψω σίγουρα να κάνουν οι κόρες μου στη δεκαετία των 20 είναι η συντήρηση της γονιμότητάς τους, μιας και το θέμα του οικογενειακού προγραμματισμού, καθώς και το πότε θα προκύψει η ανάγκη τεκνοποίησης για κάθε άνθρωπο, δεν μπορεί να έλθει τη στιγμή που αυτή είναι ιδεατή σύμφωνα με τους κανόνες της Βιολογίας. Η συντήρηση της γονιμότητας στις γυναίκες μπορεί να αποτελέσει ένα δώρο ζωής για αυτές, αρκεί να πραγματοποιηθεί εγκαίρως, δηλαδή στην κατάλληλη ηλικία.
Αθανάσιος X. Παντελής MD, PhD, Μαιευτήρας – Χειρουργός Γυναικολόγος
Ειδικός Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής
Ιατρός της Μονάδας Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής Newlife.