Ο Ζήσης Παπαθανασίου, Επίκουρος Καθηγητής Μαιευτικής Γυναικολογίας, Πρόεδρος του Ελληνικού Σεξολογικού Ινστιτούτου, εξηγεί γιατί είναι σημαντικό να μη θυσιαστεί η σεξουαλική ζωή του ζευγαριού λόγω των οποιοδήποτε θεμάτων υπογονιμότητας.
Πάνια η σεξουαλική ζωή ενός ζευγαριού με υπογονιμότητα μένει ανεπηρέαστη. Αυτό είναι κάτι που γνωρίζουν και επιβεβαιώνουν οι περισσότεροι. Και πα- ρόλο που η πλειοψηφία νομίζει ότι οι γυναίκες είναι εκείνες που επηρεάζονται περισσότερο, οι ειδικοί τονίζουν ότι και οι άνδρες επηρεάζονται και πιθανόν σε βαθύτερο επίπεδο. Υπάρχει τρόπος το υπογόνιμο ζευγάρι να θωρακιστεί καλύτερα ώστε να μην φθαρεί η σεξουαλική του ζωή; Κι αν ναι γιατί πρέπει να το κάνει;
Συνέντευξη στη Φλώρα Κασσαβέτη
Κύριε Παπαθανασίου, είναι μύθος ή αλήθεια ότι η ανδρική υπογονιμότητα μπορεί να επηρεάσει τις σεξουαλικές επιδόσεις και τη σεξουαλική διάθεση του άνδρα;
Όχι δεν πρόκειται για μύθο. Ισχύει ότι μπορεί να την επηρεάσει.
Σε τι βαθμό;
Σε πολύ σημαντικό βαθμό δεδομένου ότι ο άνδρας που αντιμετωπίζει πρόβλημα υπογονιμότητας μπαίνει άθελά του σε διαδικασίες χαμηλής αυτοεκτίμησης, που λειτουργούν τελείως ανασταλτικά στην ερωτική επιθυμία.
Για να ξεκαθαρίσω την όποια ασάφεια, θα θέσω διαφορετικά την ερώτηση. Ένας άνδρας που είναι υπογόνιμος αλλά δεν το γνωρίζει, είναι πιθανό να έχει πρόβλημα στο σεξ ή όχι;
Πράγματι αυτό μπορεί να συμβαίνει, αλλά δεν αποτελεί τον κανόνα.
Τι γίνεται όμως από την στιγμή που θα διαγνωστεί με υπογονιμότητα;
Η διάγνωση αυτή τον εκθέτει σοβαρά στον κίνδυνο χαμηλής αυτοεκτίμησης ως προς τον ανδρισμό του. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι μισοί από τους άνδρες που αντιμετωπίζουν πρόβλημα γονιμότητας θα αναπτύξουν στη συνέχεια και πρόβλημα στο σεξ.
Το υποστήριξα για πρώτη φορά στο πρώτο μου βιβλίο για το πλατύ κοινό, που έγραψα πριν πενήντα χρόνια, με τη συνεργασία της καλής μου φίλης Μαίρης Σπυριδογιαννάκη. Ο τίτλος ήταν «Το κυνήγι της γονιμότητας. Ένα παιδί με κάθε θυσία». Η έκδοση των 5.000 βιβλίων εξαντλήθηκε τότε σε 3 μήνες!
Η ερωτική επιθυμία και η στυτική δυσλειτουργία είναι κίνδυνοι στους οποίους είναι άμεσα εκτεθειμένοι οι άνδρες με πρόβλημα γονιμότητας.
Υπάρχουν οργανικά προβλήματα που συνδέονται με την υπογονιμότητα και μπορεί να δημιουργήσουν προβλήματα στο σεξ; Πράγματι, υπάρχουν ορμονικά, γενετικά και ανατομικά προβλήματα που δεν αποτελούν όμως συνηθισμένα ευρήματα.
Στην συντριπτική πλειονότητα τα προβλήματα συνδέονται με ψυχολογικά θέματα αμφισβήτησης του ανδρισμού και της ευρύτερης ανδρικής υπόστασης.
Το άγχος της σύλληψης από τη σύντροφο μπορεί να πλήξει την ερωτική διάθεση του άνδρα;
Είναι πολύ ευρύτερο το άγχος που καταβάλλει τον άνδρα, τη σύντροφο και το ανθρώπινο περιβάλλον τους. Ιδιαίτερα αν το θέμα τίθεται στη βάση απόδοσης ευθυνών.
Το ίδιο και οι διαδικασίες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής;
Η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή βοηθάει σημαντικό ποσοστό ζευγαριών να αποκτήσουν παιδί. Όμως, το τίμημα από τον διαχωρισμό της γονιμότητας από την σεξουαλικότητα είναι μερικές φορές μεγάλο και η πορεία του ζεύγους δοκιμάζεται επικίνδυνα.
Και σε επίπεδο πρόληψης τι μπορεί να κάνουν για να μην δοκιμαστεί επικίνδυνα η σχέση;
Να διατηρήσουν την σεξουαλική τους ζωή πέρα από τον στόχο της σύλληψης και να διαφυλάξουν την σχέση τους ως ζευγάρι. Να συνεχίσουν να κάνουν πράγματα μαζί. Δεν θα πρέπει η όλη σχέση τους να μετατοπιστεί και να έχει ως κεντρικό άξονα τον στόχο «μωρό». Γιατί όσο καθυστερεί η επίτευξη αυτού του στόχου τόσο δοκιμάζεται η σχέση και τόσο πιο πιθανό είναι να απομακρύνονται ως ζευγάρι. Αν υπάρχει σεξουαλική απομάκρυνση ή αποχή από το σεξ, καλό είναι να επιδιώξουν συμβουλευτική από τον κατάλληλο ειδικό.
Στην περίπτωση που το ζευγάρι για να αποκτήσει παιδί χρειάζεται σπέρμα δότη, θεωρείται ότι αυτό επηρεάζει τη σεξουαλική τους σχέση εκτός από τη σχέση τους γενικότερα;
Και η χρησιμοποίηση ξένων σπερματοζωαρίων όπως και η αντίστοιχη ξένων ωαρίων λύνουν πολλές φορές το πρόβλημα γονιμότητας, όχι όμως χωρίς ψυχολογικές επιπτώσεις με άλλες συνέπειες. Και ναι μεν οι αντιδράσεις είναι φυσιολογικές, αν όμως ο κύριος στόχος είναι η απόκτηση παιδιού και το ζευγάρι είναι ώριμο ψυχολογικά, η τελική δικαίωση θα επικαλύψει στη συνέχεια τα ψυχολογικά θέματα.
Ένα παιδί που γεννάει η γυναίκα είναι απόλυτα δικό της. Και για τον άνδρα ένα παιδί που γεννάει η σύντροφός του είναι τουλάχιστον 50% δικό του. Η βαθύτερη ανάγκη είναι ίσως να μεγαλώσουμε και να αναθρέψουμε έναν άξιο πολίτη, ισορροπημένο και παραγωγικό, από το να αναγνωρίσουμε τη δική μας μορφή στο πρόσωπο του παιδιού μας. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η αγάπη είναι αυτή που επουλώνει και δίνει λύσεις και όχι η ανάγκη αναγνώρισης ομοιοτήτων. Άλλωστε αυτό που ταυτίζει τελικά ένα παιδί με τους γονείς είναι κυρίως η ανατροφή και η διαπαιδαγώγηση και όχι η προέλευση των σπερματοζωαρίων.
Πώς μπορεί ένα ζευγάρι να εξισορροπήσει τα προβλήματα υπογονιμότητας που αντιμετωπίζει και να επουλώσει το όποιο πλήγμα στη σεξουαλική και ερωτική του σχέση;
Η ποιότητα σχέσης κάθε ζευγαριού είναι το βασικότερο στοιχείο. Η ωριμότητά του επίσης παίζει σημαντικό ρόλο. Επίσης να συνεχίσει το αυθόρμητο σεξ. Το σεξ που δεν συνδέεται με τις περιστάσεις που είναι πιο ευνοϊκές για σύλληψη. Δεν κάνει σεξ ένα ζευγάρι μόνο για να κάνει μωρό. Κάνει για να νιώσει πιο κοντά ο ένας στον άλλο, για αγχολυτικούς λόγους, για να νιώσει επιθυμητός ή επιθυμητή. Δεν είναι η αναπαραγωγή ο μόνος λόγος της σημαντικότητας του σεξ.
Θεωρείτε ότι το να παραμείνει σεξουαλικά ενεργό το ζευγάρι- είτε είναι υπογόνιμο είτε όχι κρατά ενδυναμωμένη τη σχέση τους;
Ναι, θεωρώ ότι είναι ένας σημαντικός τρόπος σύνδεσης που δεν πρέπει να παραμερίζει το ζευγάρι όποιο κι αν είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν.
Ζήσης Παπαθανασίου, Επίκουρος Καθηγητής Μαιευτικής Γυναικολογίας
Πρόεδρος του Ελληνικού Σεξολογικού Ινστιτούτου
