Πώς επηρεάζουν τα ινομυώματα τη γονιμότητα
Τα ινομυώματα είναι οι πιο συνηθισμένοι γυναικολογικοί όγκοι, καθώς σχεδόν το 50% των γυναικών εμφανίζει ένα ή περισσότερα ινομυώματα στην περιοχή της μήτρας. Ειδικά σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, τα ινομυώματα παρουσιάζονται συχνά και δεν πρέπει να προκαλούν φόβο ή άγχος. Τα ινομυώματα είναι καλοήθεις μάζες, αποτελούμενες κυρίως από μυϊκό ιστό και πολύ σπάνια μπορεί να μεταλλαχθούν σε κακοήθεια. Η κληρονομικότητα παίζει σημαντικό ρόλο, καθώς πολύ συχνά εμφανίζεται ιστορικό ινομυωμάτων σε γυναίκες της ίδιας οικογένειας.
Επίσης, αν η γυναίκα εμφάνισε την πρώτη της περίοδο νωρίς (πριν τα 11 έτη), έχει αυξημένη πιθανότητα δημιουργίας ινομυώματος, εξαιτίας της έκθεσής της σε φυσικά παραγόμενες ορμόνες (οιστρογόνα) για περισσότερο χρονικό διάστημα. Αξίζει να τονιστεί ότι τα ινομυώματα «τρέφονται» από τις ορμόνες, επομένως υπάρχει πιθανότητα επανεμφάνισης μετά από χειρουργική αφαίρεσή τους.
Παρόλο, πάντως, που οι γυναίκες θορυβούνται όταν πληροφορούνται για την ύπαρξη ενός ινομυώματος, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η διάγνωση απαιτεί μεν παρακολούθηση, αλλά δεν καταλήγει απαραίτητα και σε χειρουργείο. Βασικό παράγοντα αποτελεί το μέγεθος και η θέση του ινομυώματος στη μήτρα, αν μεγαλώνει γρήγορα κι αν δημιουργεί προβλήματα, όπως υπογονιμότητα, πυελικό πόνο, αυξημένη αιμορραγία στις περιόδους, δυσκοιλιότητα, συχνοουρία ή πόνο κατά τη διάρκεια της ερωτικής πράξης.
Μπορεί ένα ινομύωμα να προκαλέσει υπογονιμότητα;
Τα ινομυώματα μπορούν πράγματι, σε κάποιες περιπτώσεις να προκαλέσουν υπογονιμότητα. Αυτό εξαρτάται από τη θέση και το μέγεθός τους. Αν ένα ινομύωμα βρίσκεται εντός της μήτρας, μπορεί να δυσκολέψει τη σύλληψη, ενώ αν είναι μεγάλο, ενδέχεται να επιφέρει δυσκολίες στην εγκυμοσύνη – καθώς μειώνει τον διαθέσιμο χώρο για την ανάπτυξη του εμβρύου – και σε κάποιες περιπτώσεις, να γίνει αιτία για αποβολή. Σε κάθε περίπτωση, αν θεωρηθεί ότι ένα ή περισσότερα ινομυώματα συμβάλλουν στην υπογονιμότητα, καλό είναι να γίνει χειρουργική αφαίρεσή τους, καθώς δεν υπάρχει άλλος τρόπος αντιμετώπισής τους.
Πρέπει να αφαιρεθεί το ινομύωμα πριν την προσπάθεια για εγκυμοσύνη;
Είναι γνωστό ότι η εγκυμοσύνη μπορεί να συμβάλλει στην αύξηση του μεγέθους ενός ινομυώματος, επειδή τα οιστρογόνα που αυξάνονται κατά την κύηση τείνουν να διεγείρουν την ανάπτυξή του. Αντίστροφα, ένα ινομύωμα μπορεί να συρρικνωθεί μετά την εμμηνόπαυση, ακριβώς επειδή μειώνονται τα επίπεδα των οιστρογόνων. Αυτός είναι ο λόγος που, όταν το ινομύωμα δεν «ενοχλεί», συστήνεται απλά η παρακολούθησή του. Κάθε γυναίκα, επομένως, οφείλει να είναι καταλλήλως ενημερωμένη από τον γυναικολόγο της σχετικά με τα παραπάνω, επειδή πιθανόν να χρειάζεται να υποβληθεί σε χειρουργική αφαίρεση, αν προγραμματίζει μια εγκυμοσύνη ή αν θέλει να συλλάβει με εξωσωματική γονιμοποίηση.
Σε ό,τι αφορά τις γυναίκες που προγραμματίζουν εγκυμοσύνη, όταν ένα ινομύωμα βρίσκεται μέσα ή κοντά στην κοιλότητα της μήτρας, συνήθως συνιστάται να αφαιρεθεί, αφού, εκτός του ότι μπορεί να δυσκολέψει τη σύλληψη, μπορεί επίσης – εξαιτίας των ορμονών της εγκυμοσύνης – να αυξηθεί σε μέγεθος, επηρεάζοντας αρνητικά την κύηση. Αν όμως, είναι μικρό και βρίσκεται έξω από τη μήτρα, δεν είναι απαραίτητη η αφαίρεσή του με επέμβαση.
Πότε είναι εφικτή η σύλληψη μετά από μια αφαίρεση ινομυώματος;
Έπειτα από μια επέμβαση αφαίρεσης ινομυώματος, η γυναίκα μπορεί να μείνει έγκυος 4–6 μήνες μετά, ενώ, αν το ινομύωμα είναι μισχωτό και δεν επηρεάζει το σώμα της μήτρας, η εγκυμοσύνη επιτρέπεται πιο σύντομα. Σε κάθε περίπτωση, η απόφαση για κάθε γυναίκα είναι εξατομικευμένη και πρέπει να λαμβάνεται πάντα σε συνεννόηση με τον θεράποντα ιατρό.
Ποιοι είναι οι τρόποι αφαίρεσης των ινομυωμάτων;
Η μέθοδος χειρουργικής αφαίρεσης των ινομυωμάτων ποικίλλει ανάλογα με τη θέση και το μέγεθός τους. Κατά κανόνα, τα ινομυώματα που βρίσκονται εντός της μήτρας αντιμετωπίζονται με υστεροσκοπική αφαίρεση. Αυτό σημαίνει πως η όλη χειρουργική διαδικασία γίνεται με χειρουργικά εργαλεία, που περνούν δια μέσου του κόλπου και φτάνουν στο εσωτερικό της μήτρας. Τα υπόλοιπα ινομυώματα αντιμετωπίζονται συνήθως με λαπαρασκόπηση ή ρομποτική χειρουργική κι όχι με ανοιχτό χειρουργείο όπως παλιά, εκτός αν πρόκειται για ινομύωμα που έχει μέγεθος άνω των 12 εκατοστών. Μεγάλο πλεονέκτημα της λαπαρασκοπικής ή ρομποτικής χειρουργικής μεθόδου σε σχέση με το ανοιχτό χειρουργείο είναι ότι η ανάρρωση της γυναίκας είναι ταχύτερη και ο πόνος λιγότερος, ενώ οι τομές είναι πάρα πολύ μικρές και γίνονται σχεδόν αόρατες με τον καιρό.
Εν κατακλείδι, η αντιμετώπιση των ινομυωμάτων διαφοροποιείται ανά περίπτωση και οι σχετικές αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται πάντα έπειτα από συζήτηση με τον θεράποντα ιατρό.
Θάνος Παράσχος, (Επισκεφθείτε το προφίλ του γιατρού)
Μαιευτήρας – Χειρουργός Γυναικολόγος
Ειδικός στην υπογονιμότητα
